Adopcja a proces "przek³adania psa" 

Shiart-artystycznie

Adopcja a proces "przek³adania psa"

Od razu do „Domu Sta³ego"

Najczê¶ciej pies nie sprawiaj±cy k³opotów od razu znajduje odpowiedni dom. Decyzja o przekazaniu psa do takiego czy innego domu sta³ego podejmowana jest zazwyczaj w oparciu o wywiad ¶rodowiskowy, którego celem jest sprawdzenie warunków w jakich pies bêdzie przebywa³, co pozwala zdecydowanie zwiêkszyæ szanse na udan± adopcjê.
Zdarza siê niekiedy, ¿e pomimo starañ i dobrej woli wszystkich zaanga¿owanych osób, pies trafia do ludzi, którzy nie s± w stanie sobie z nim poradziæ, b±d¼ pojawiaj± siê problemy, z jakimi wcze¶niej siê nie zetknêli.
W takich sytuacjach zwykle nowi w³a¶ciciele psa dzia³aj±c w najlepszej intencji, lecz bez odpowiedniej wiedzy, stosuj± ró¿ne ¶rodki aby zapobiec niepo¿±danym zachowaniom, ale nie zawsze siê im to udaje. Bywa, ¿e pies ponownie trafia pod opiekê Fundacji lub (co jest zdecydowanie gorszym wariantem) do schroniska. Z ka¿dym takim powrotem jego szanse na udan± adopcjê malej±. Pies uczy siê bowiem takich strategii, które umo¿liwiaj± mu manipulowanie lud¼mi i zasobami w celu uzyskania poczucia bezpieczeñstwa, jakiego bardzo potrzebuje.

Etap po¶redni - „Dom Tymczasowy"

Innym scenariuszem realizowanym przez fundacje jest umieszczenie psa w „Domu Tymczasowym", gdzie oczekuje na ostateczn± adopcjê. Ten czas jest bardzo wa¿ny, poniewa¿ do¶wiadczeni opiekunowie mog± obserwowaæ zachowanie psa w ró¿nych, ¿yciowych sytuacjach oraz nauczyæ go podstaw wychowania i elementarnego pos³uszeñstwa. To umo¿liwia bardziej skuteczne poszukiwanie „domu sta³ego". Znaj±c temperament psa, jego mo¿liwo¶ci i ograniczenia, sk³onno¶æ do wspó³pracy z cz³owiekiem, sytuacje wywo³uj±ce potencjalne konflikty, mo¿na tak¿e zaplanowaæ pracê z psem by przezwyciê¿yæ problemy. Je¶li praca z psem wymaga pomocy trenera lub behawiorysty - informacje jakie mo¿e on otrzymaæ od opiekunów psa w „domu tymczasowym" s± niezwykle istotne.
Nawet je¶li opiekunowie psa w „domu tymczasowym" nie s± profesjonalistami, ich obserwacje mog± byæ bardzo trafne. Warto jednak dostarczyæ im pewien szablon, wed³ug którego mogliby prowadziæ dziennik co pozwoli na lepsz± ocenê zachowania i postêpów psa.
W pracy z trudnym psem dobrym rozwi±zaniem jest przekazanie go do domu tymczasowego gdzie mo¿e popracowaæ z do¶wiadczonym trenerem. Zwykle udaje siê uzyskaæ zadowalaj±ce efekty takiej pracy, czyli pies w domu trenera zachowuje siê dobrze i uczy siê wspó³pracy z cz³owiekiem i funkcjonowania w jego ¶rodowisku, co umo¿liwia przekazanie go do adopcji.
Niestety czasami scenariusz wygl±da tak, ¿e trener przekazuje psa do nowego domu, udzielaj±c kilku wskazówek odno¶nie dalszego postêpowania, a pies wraca do starych nawyków. Dzieje siê tak przede wszystkim dlatego, ¿e pies nauczy³ siê funkcjonowania na warunkach ustalonych przez trenera, ale w nowym miejscu czuje siê zagubiony, wiêc uruchamia te strategie, które s± dobrze utrwalone, a wiêc wcze¶niejsze. Pracuj±c z trenerem pies nie zdo³a³ utrwaliæ nowych wzorców zachowania w trudnych dla siebie sytuacjach (ze wzglêdu na niewielk± w porównaniu z utrwalonymi wzorcami ilo¶æ powtórzeñ), wiêc siêga po to, co wcze¶niej dzia³a³o (bo takie dzia³anie powtarza³ wiele razy i by³o skuteczne). Je¶li mu siê to uda - zachowanie niepo¿±dane znowu siê wzmocni i bêdzie jeszcze trudniejsze do modyfikacji.

Adopcja - Adaptacja - Rehabilitacja

Stres
Zachowanie psa „problemowego" przekazanego do nowego domu zazwyczaj przebiega wed³ug podobnego schematu.
Pocz±tkowo zwierzê prze¿ywa silny stres i zachowuje siê „pow¶ci±gliwie". Zwykle wtedy nowi w³a¶ciciele opisuj± zachowanie psa jako bardzo dobre i nie sprawiaj±ce problemów. Je¶li opiekunowie nie ustal± od razu pewnych jasnych dla psa zasad funkcjonowania w nowym dla niego otoczeniu - pies po okresie pocz±tkowego wycofania nabierze pewno¶ci siebie i zacznie modyfikowaæ ¶rodowisko wed³ug w³asnych potrzeb, co nowi w³a¶ciciele czêsto odbieraj± jako próbê „dominacji".
Drugim - krañcowo odmiennym sposobem prze¿ywania przez psa stresu jest wycofanie siê i reakcje lêkowe. Wbrew do¶æ powszechnie panuj±cemu przekonaniu g³askanie takiego psa, nadmierne zachêcanie go do kontaktu, przytulanie, mówienie do niego wcale nie u³atwia mu adaptacji.

Kryzys
Je¶li w³a¶ciciele wprowadzaj± konsekwentnie w ¿ycie nowe zasady funkcjonowania zgodne z zaleceniami trenera, pies zaczyna je akceptowaæ, jednak po pewnym czasie jego zachowanie jakby siê pogarsza. Jest to zwi±zane czêsto z narastaj±c± frustracj±, poniewa¿ wcze¶niejsze utrwalone zachowania nie przynosz± psu spodziewanego rezultatu. Behawiory¶ci zawa¿yli, ¿e zanim jakie¶ zachowanie wyga¶nie, czêsto dochodzi do tzw. „wybuchu przedeliminacyjnego", co oznacza w³a¶nie nasilenie niepo¿±danych zachowañ. Je¶li w wyniku konfliktu uda siê psu uzyskaæ to, na czym mu zale¿a³o - zachowanie ulegnie wzmocnieniu. Bardzo wa¿ne jest wiêc takie „zarz±dzanie konfliktem" aby do tego nie dosz³o. Nie oznacza to wcale fizycznej konfrontacji z psem. Konflikt mo¿e byæ rozwi±zany na drodze pokojowej poprzez przekierowanie uwagi psa, wzmocnienie zachowania alternatywnego lub wykluczaj±cego.

Prze³om
Konsekwentne blokowanie niepo¿±danych i wzmacnianie po¿±danych reakcji psa w problemowych sytuacjach owocuje wypracowaniem przez niego nowych strategii radzenia sobie. W momencie gdy pies wybiera w³a¶nie te nowe strategie zamiast utartych wcze¶niej schematów reakcji - nastêpuje prze³om. Oznacza to, ¿e nowe zachowania s± dla psa bardziej satysfakcjonuj±ce ni¿ dawne. W tym momencie mo¿emy powiedzieæ, ¿e proces rehabilitacji zosta³ uwieñczony sukcesem.
Do¶æ trudno jest przeprowadziæ psa sprawiaj±cego trudno¶ci przez wszystkie fazy rehabilitacji nie posiadaj±c odpowiedniej wiedzy i narzêdzi. Dlatego te¿ pomoc do¶wiadczonego trenera w adaptacji psa do nowych warunków ¿ycia zwiêksza znacz±co prawdopodobieñstwo powodzenia adopcji.

Przek³adanie psa
Procedury s³u¿±ce u³atwieniu adaptacji psa w nowym otoczeniu s± stosowane nie tylko w przypadku psów z problemami, ale przede wszystkim w procesie przekazywania np. psów asystuj±cych osobom niepe³nosprawnym. Mimo i¿ w przypadku takich psów nie ma mowy o problemowych zachowaniach, lecz o wykorzystaniu przez przewodnika wszystkich mo¿liwo¶ci psa asystuj±cego - warto zapoznaæ siê z tym jak ten proces przebiega.

Trening przewodnika
Przewodnik musi zdobyæ choæby minimaln± wiedzê jak komunikowaæ siê z psem. Musi poznaæ polecenia, sposób ich wydawania, dowiedzieæ siê jak psa karmiæ, pielêgnowaæ, wyprowadzaæ, jak trzymaæ smycz i jak bawiæ siê z psem oraz przerywaæ i koñczyæ ró¿ne zachowania.

Trening psa i przewodnika w domu trenera
Nowy przewodnik psa spêdza w domu trenera tyle czasu ile to tylko mo¿liwe. Trening trwa tak d³ugo, a¿ przewodnik nauczy siê w³a¶ciwej komunikacji z psem, opanuje wydawanie poleceñ, inicjowanie i przerywanie zachowañ psa, rytua³ karmienia i spacerów pod okiem trenera w znanym sobie otoczeniu.

Trening psa i przewodnika w nowym domu
Kolejny etap to trening, który przebiega wraz z trenerem i przewodnikiem w nowym, docelowym domu. Chodzi o to, aby pies zapozna³ siê z nowym dla siebie miejscem, ale w bezpieczny sposób, gdy trener widz±c reakcje psa mo¿e na nie odpowiednio reagowaæ i jednocze¶nie uczyæ przewodnika w³a¶ciwych reakcji.
Pies pozostaje na ca³y dzieñ w nowym domu z przewodnikiem
Na tym etapie przewodnik bierze psa na ca³y dzieñ, a na zakoñczenie dnia zdaje szczegó³ow± relacjê trenerowi z tego jak pies siê zachowywa³, z czym przewodnik sobie poradzi³, a z czym nie. To umo¿liwia dopracowanie komunikacji z psem i rozwi±zanie ewentualnych trudno¶ci.

Trening weekendowy
Pies zostaje przekazany do nowego domu przewodnika na 2 - 3 dni. Dziêki temu przewodnik uczy siê dbaæ o w³a¶ciwy rytm dnia psa, karmienie, zabawê, spacery, odpoczynek.

Przeniesienie psa do nowego domu
Gdy pies czuje siê ca³kowicie komfortowo w nowym miejscu, a przewodnik opanowa³ wszystko co jest niezbêdne i nauczy³ siê z psem porozumiewaæ - zwierzak zostaje mu przekazany.
Niektóre organizacje zastrzegaj± sobie jeszcze jaki¶ okres próbny, po którym dokonuje siê weryfikacji tego, czy pies pozostanie na sta³e w nowym domu, czy te¿ nie.
Taki wieloetapowy proces przekazywania psa do adopcji jest zawsze korzystnym rozwi±zaniem dla osób staraj±cych siê znale¼æ psu najlepszy mo¿liwy dom, oraz dla ludzi przyjmuj±cych psa pod swój dach. Dziêki pracy z trenerem i pies i ludzie ucz± siê siebie nawzajem i unikaj± b³êdów, które mog³yby uniemo¿liwiæ skuteczn± adopcjê.

Napisa³ : Jacek Ga³uszka, instruktor szkolenia psów, behawiorysta COAPE.
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • sliwowica.opx.pl